Mitja Velikonja
Marija Đorgović
Simona Ognjanović (Ur.)
Muzej Jugoslavije
Muzej Jugoslavije je 2020. inicirao projekat "Politički grafiti o Jugoslaviji u doba (post)socijalizma" čiji je cilj bio da preispita kako se sećanja na Jugoslaviju (re)artikulišu kroz diskurs grafita s političkim sadržajem nakon njene političke dezintegracije. Iz perspektive Muzeja, ovaj projekat je najpre bio značajan u kontekstu razvijanja metodologije muzealizacije efemerne građe (poput grafita) podložne trajnom brisanju i zaboravu, te prepoznavanja i aktiviranja njenog svedočanstvenog potencijala, kao i razvijanje mreže novih saradnika i saradnica koji se aktivno bave istraživanjem (post)jugoslovenskog nasleđa. Muzej je s tom namerom s timom istraživača i istraživačica realizovao terensko istraživanje grafita na prostoru nekadašnje Jugoslavije. Tom prilikom prikupljeno je više hiljada fotografija na kojima su dokumetovani grafiti koji se afirmativno ili kritički odnose prema jugoslovenskom nasleđu. Prikupljeni materijal, uz otkupljene pojedine privatne arhive, poslužio je kao osnova za izradu tekstova i intervjua u zborniku koji je pred vama. Publikacija uključuje sedam stručnih tekstova (Nevena Škrbić Alempijević, Helena Konda, Eric Ušić, Gregor Bulc, Jasmin Hasanović, Vjeran Pavlaković, Slobodan Karamanić i Daniel Šuber) i pet intervjua s pojedinim istraživačima i umetnicima koji su u svojoj praksi tretirali fenomene vezane za istorijske ili savremene grafite (Boris Cvjetanović, Igor Grubić, Slobodan Karamanić i Daniel Šuber, Nemanja Cvijanović, Igor Bezinović i Ana Jurčić). Sakupljeni tekstovi i intervjui pružaju uvide u neke od ključnih problema koje je ovo istraživanje otvorilo. Među njima se svako ističu metodološka pitanja vezana za probleme arhiviranja, muzealizacije i institucionalizacije, te eventualne zaštite ili rekonstrukcije značajnih primera grafitarske prakse pomenutog sadržaja, zatim pitanja diskurzivne funkcije savremenih političkih grafita koji referiraju na jugoslovensko nasleđe u kontekstu aktuelnih političkih i ideoloških pozicija i borbi, te, najzad, statusa i značenjskog potencijala sačuvanih primera grafiterske prakse iz socijalističkog perioda danas. U okviru projekta realizovana je izložbena intervencija na osnovnoj postavci Muzeja posvećena političkim grafitima u Istri, kao i razgovor na istu temu.
